Teleskopy zwierciadlane - reflektory

Historia wynalezienia:

Jako pierwszy projekt teleskopu zwierciadlanego stworzył około 1663 roku James Gregory, ale praktycznej realizacji doczekał się on 10 lat później za sprawą Roberta Hooke'a. Jednak angielski uczony Isaac Newton był szybszy o 3 lata od Hooke'a i stworzył swój zwierciadlany teleskop około roku 1670. To właśnie jemu przypisuje się wynalezienie pierwszego teleskopu zwierciadlanego.

Od XVII wieku aż do połowy XIX wieku lustra (zwierciadła) były wykonywane ze specjalnego stopu brązu, zwanego wówczas "speculum metal". Dopiero w drugiej połowie XIX wieku materiał ten został zastąpiony przez szkło, kiedy to odkryto metodę powlekania szklanej tafli zwierciadła cienką warstwą srebra, posiadającego dużo lepszy współczynnik odbijalności światła.

Rodzaje teleskopów zwierciadlanych:

- Teleskop Newtona

Teleskop ten ze względu na prostotę konstrukcji jest bardzo chętnie używany przez miłośników astronomii. Tubus takiego teleskopu składa się jedynie z lustra wtórnego, które jest płaskie, oraz lustra głównego, które jest minimalnie wklęsłe. działanie takiego teleskopu polega na tym, że światło, które wpada przez tubus odbija się od boków zwierciadła głównego, koleinie zmierza ku lustru wtórnemu, które jest nachylone do wyciągu okularowego pod kątem 45 stopni i po odbiciu od niego wiązka światła trafia wprost do okularu a z niego do oka człowieka, dzięki czemu widzimy obraz, np. planet. Teleskop ten, z powodu niewielkiej światłosiły ( zazwyczaj poniżej f/6 ) idealnie nadaje się do oglądania obiektów DS ( głębokie niebo ), ale planety również będą wyglądać bardzo ładnie.

- Teleskop Gregory'ego
Jest to pierwszy zaprojektowany teleskop zwierciadlany. Autorem tego teleskopu jest szkocki astronom i matematyk James Gregory. Tubus tego teleskopu składa się z dwóch luster głównych, które są lekko wklęsłe, oraz z lustra wtórnego, które również jest wklęsłe. Teleskop daje obraz nieodwrócony. Zasada działania polega na tym, że: światło, które wpada do tubusu teleskopu odbija się o boki dwóch luster głównych, potem zmierza ku lustru wtórnemu ( w połowie drogi dwie wiązki światła się przecinają, co psuje uzyskiwany obraz ), tam światło się odbija i wiązka światła wpada od wyciągu okularowego zamieszczonego pomiędzy dwoma lustrami głównymi ( na przeciwko lustra wtórnego ). Teleskop ten został niemal całkowicie wyparty przez teleskop Cassegraina.

- Teleskop Cassegraina ( oraz jego modyfikacje )
Ten teleskop został skonstruowany przez francuskiego księdza Laurenta Cassegraina. Konstrukcja tego teleskopu jest zbliżona do modelu Gregory'ego, jedyną różnicą jest zwierciadło wtórne, które nie jest wklęsłe jak w przypadku teleskopu Gregory'ego, ale wypukłe, co umożliwia skrócenie tubusu a konstrukcja staje się bardziej zwarta. Ten teleskop daje rzeczywisty obraz planet - odwrócony, a nie tak ja w przypadku Gregory'ego nieodwrócony. W dzisiejszych czasach system Cassagraina oraz jego modyfikacje są najpowszechniejszym rozwiązaniem, jeżeli chodzi o teleskopu średniej oraz dużej wielkości. Ten teleskop bardzo dobrze sprawdzi się w obserwacji planet US ( Układu Słonecznego ), ale dawany obraz obiektów DS będzie również niesamowity.

- Teleskop Schmidta-Cassegraina 
Został wynaleziony przez Bernharda Schmidta w 1930 roku. Teleskop działa bardzo podobnie jak system Cassegraina, z tą różnicą, że z przodu tubusu ( przed lustrem wtórnym ) zamieszczona jest szklana płytka korekcyjna, mająca za zadanie zmniejszyć tzw. aberrację sferyczną. Zastosowania teleskopu są takie same jak w przypadku reflektoru Cassegraina. Jest on niewiele lepszy do obserwacji planet US.

- Teleskop Maksutowa-Cassegraina
System ten zaprojektował rosyjski fizyk w 1941 roku Dmitrij Maksutow. Jego działanie jest zbliżone do teleskop Schmidta-Cassegraina, z tą różnicą, że funkcję korekcyjną pełni wklęsło-wypukły menisk szklany. Ten przedmiot znajduje zastosowanie w obiektywach fotograficznych. Taki teleskop jest bardzo dobry do fotografowania planet, oraz obiektów głębokiego kosmosu, lecz do obserwacji wizualnych również się sprawdzi dobrze.

Kilka zdjęć zrobionych za pomocą lustrzanki przez tzw. Maka:

M51 ( Galaktyka Wir ):

M33 ( Galaktyka Trójkąta ):

 Księżyc:

Saturn:

Jowisz:

- Ciekawostka ( teleskop z płynnym zwierciadłem, ang. Liquid Morror Telescope, LMT )
W tych teleskopach zwierciadło nie jest wykonane ze szkła, lecz z cieczy. Cieczą tą najczęściej jest rtęć. Wadą tych teleskopów jest niemożliwość obracania nim we wszystkie strony na niebie, taki teleskop może "patrzeć" jedynie w zenit, czyli punkt znajdujący się dokładnie nad nim. Kolejnym minusem tego rodzaju teleskopu jest to, że opary rtęci są toksyczne i pracownicy pracujący przy takim teleskopie muszą otrzymać odpowiednie środki ochrony. Kolejnym problem jest kurz i pył. Czyszczenie kurzu i pyłu z płynnego zwierciadła ( rtęci ), jest bardzo trudne do wykonania.
Plusem LMT jest niski koszt jego wykonania w porównaniu do klasycznego teleskopu ze zwierciadłem szklanym o podobnych średnicach zwierciadła.